Çocukların yetiÅŸkinlerden en önemli farklarından biri isteklerinin hemen o anda ertelenmeden tam istedikleri ÅŸekilde karşılanmasını talep etmeleridir.

YetiÅŸkinler gibi ertelemek, mevcut olan ile yetinmek ya da var olan kaynakların isteklerini karşılamaya yetip yetmeyeceÄŸini sorgulamak gibi becerileri henüz geliÅŸmemiÅŸtir. Bu nedenle de ebeveynler ile çocuklar arasında çatışma yaÅŸanır. Bu çatışmalar içerisindeyken çocuklara sanki yetiÅŸkinlermiÅŸ gibi açıklama yapmak, onları ikna etmeye çalışmak yada kızmak, bağırmak iÅŸe yaramayabilir. Bunun yerine normal bir ses tonu ile kısa ve net bir açıklama yapıp mümkün olmayan isteklerini yapmamak konusunda tutarlı olmak daha yararlı olabilir.

Benzer ÅŸekilde çocukların ebeveynlerin onlardan beklediklerini yapmamaları da çatışma yaratan baÅŸka bir durumdur. Bu tür durumlarda da çocuÄŸun ne yapmasını istiyorsa ebeveynin önce kendisinin yaparak göstermesi çocuÄŸa model alma fırsatı saÄŸlar. ÖrneÄŸin odasını toplaması istendiÄŸinde önce anne ve ya babası toplarken çocuÄŸun izlemesi saÄŸlanabilir daha sonraki aÅŸamada ise beraber toplama yapılabilir.

ÇocuÄŸun tek başına odasını ilk toplaması sonrasında da iyi toplayamamış olsa bile sözel olarak ödüllendirmek gerekir. Bir baÅŸka örnek olarak kahvaltı sırasında masaya davet edilen bir çocuk gelmeyip oyun oynamaya devam edebilir. Gelmesi için tekrar tekrar hatırlatmak, ikna etmeye çalışmak hatta zorla masaya oturtmak iÅŸe yaramayabilir.

Tersine çocuÄŸun masaya gelmeme davranışı pekiÅŸebilir. Bunların yerine “seninle yemek yemekten çok hoÅŸlanıyoruz hadi masaya gel ” gibi kısa bir cümle ile masaya davet etmek, gelmediÄŸinde ise ısrar etmemek daha uygundur. Ancak sırf aç kalmasın diye yemeÄŸini yanına götürmek ya da onun seçtiÄŸi yemekleri yemesine izin vermek doÄŸru olmaz. Bunun yerine acıkıp yemek istediÄŸinde sadece masadaki yemeÄŸi yiyebileceÄŸini hatırlatmak ve baÅŸka yiyecek vermemek daha uygundur. Bir baÅŸka deyiÅŸle çocuk ile çatışma sırasında inatlaÅŸmamak, tersine yaptığı davranışı görmezden gelip yaptırımlar uygulamak daha uygundur.

Daha önce çatışmaya yol açan bir davranışının istenilen doÄŸrultuda deÄŸiÅŸmiÅŸ olduÄŸunda çocuk iÅŸbirliÄŸi için ödüllendirilmelidir. ÖrneÄŸin “masada benimle yediÄŸin için çok mutlu oldum”, “odanı ne kadar güzel toplamışsın sayende dinlenebiliyorum teÅŸekkürler” gibi cümleler ile çocuk iÅŸbirliÄŸine devam etmesi için teÅŸvik edilebilir.

Uzman Psikolog Nilüfer Erkin
Bayındır Hastanesi
312-287 9000