GeçtiÄŸimiz aylarda BebeÄŸim ve Biz dergisinin ilk sayısını hediye olarak verdiÄŸi Anaokulu hazırlık kitapçığına bayıldım! “OÄŸlum kaç seneden beri zaten ana okuluna gidiyor, ne gerek var” diye düÅŸünmeden, kitapçıdan 12 dergi içeren ilk klasörü satın aldım.

Ben zaten bu tür yayınların sıkı takipçisiyim. Anne-çocuk eÄŸitim dergilerini hem oÄŸlumun okulda öÄŸrendiklerini pekiÅŸtirmek, hem de ikimizin keyifli vakit geçirmesi adına çok faydalı buluyorum. Biz alıştırmalarımızı metazori yapılması gereken çalışmalar olarak deÄŸil; eÄŸlenirken öÄŸrenmek olarak algılayıp, hayatımıza soktuk. Netice nefis! Sizde zihin açan, yetenek geliÅŸtiren alıştırma-aktivite kitaplarını edinin. 7 gerçekten de çok geç!!!

Ä°nsan okul öncesi çocuÄŸunu basit veya karmaşık egzersizler üzerinde düÅŸünürken görünce ister istemez onu zihinsel olarak geliÅŸtirebilmenin farklı yollarını araÅŸtırıyor. Onunla sürekli konuÅŸup, iletiÅŸim kurmak, anlatmak, okumak, oynamak, keÅŸfetmek güzel ama “Anne olarak daha neler yapabilirim?” sorusu kafanızdan hiç gitmiyor.

Biraz araÅŸtırdığınız zaman beynin geliÅŸiminde genetik ve çevresel faktörlerin yanı sıra beslenmenin de ne kadar önemli olduÄŸunu fark ediyorsunuz. Hiç de ÅŸaşırtıcı deÄŸil! Beslenmenin çocuk saÄŸlığının temel taÅŸlarından biri olduÄŸunu zaten biliyoruz.

AraÅŸtırmalar beynin sürekli aktif, dikkat ve konsantrasyon açısından zengin olmasını yenilen besinlerle iliÅŸkilendiriyorlar. Çocukların geliÅŸmekte olan beyinleri için besin deÄŸeri yüksek ve dengeli yemekler yemelerinin ÅŸart olduÄŸunu belirtip; bunun için meyve, sebze, saÄŸlıklı proteinler ve tahıllardan zengin bir beslenme biçimi öneriyorlar.

Yine araÅŸtırmalar gösteriyor ki belli baÅŸlı bazı besinler beyin fonksiyonlarının geliÅŸimi açısından özel bir önem taşıyor. ÖrneÄŸin yumurtada bulunan kolin maddesi, çocukların beyin geliÅŸiminde, hafıza, öÄŸrenme yeteneklerinin artışında önemli rol oynuyor. Yumurtaya bayılan Kaan’ın uzak-yakın geçmiÅŸe yönelik hafızasının beni hayrete düÅŸürecek kadar kuvvetli olması belki de yumurta aÅŸkına baÄŸlıdır, kim bilir?
Omega-3 ve 6 yaÄŸ asitlerinin çocuklarda biliÅŸsel fonksiyonlar için ne kadar önemli olduÄŸu da kaynaklarda sürekli belirtiliyor.

Mesa Hastanesi Uzman Diyetisyenlerinden Mehtap Ersin Bayrak “Omega-3 ve omega 6 dengesiyle beslenen çocukların beyin, sinir sistemi ve görme yetenekleri saÄŸlıklı geliÅŸir. Omega yaÄŸları ayrıca, çocuÄŸun matematik zekasını geliÅŸtirir, okuma, telaffuz ve yazma beceresini arttır.” diyor.

En önemli Omega-3 kaynaklarından balığın çocuklara haftada iki kere verilmesi demek ki boÅŸuna önerilmiyor. Bakın, bir türlü balık sevdalısı yapamadığım oÄŸluma inatla balık sunmakta ne kadar haklıymışım…Umarım bir gün balık görünce garip ÅŸekillere soktuÄŸu yüzü düzelecek.

Parmakla gösterilen bir diÄŸer besin beyin için gerekli gümüÅŸ iyonlarını içeren ceviz. Her gün bir-iki adet yenmesi zeka geliÅŸimi için öneriliyor. Zaten faydalarından dolayı badem, fındık, fıstık gibi yemiÅŸleri düzenli olarak sunmakta yarar var bilesiniz.

Kompleks karbonhidrat içeren tahıllı ekmekler, yulaflı gevrekler gibi ürünlere kahvaltılarda yer verip; et, yeÅŸil sebze, kuru meyveler gibi demir içeren besinleri çok düzenli sunmak çocuklarımızın zihinsel fonksiyon ve enerji dengesi için ihmal etmememiz gerekenler arasında. Antioksidan zengini meyveleri herhalde saymaya bile gerek yok. Meyvesiz, saÄŸlıklı bir geliÅŸim düÅŸünülemez ki…

ÖÄŸrenen çocuklarımız için bunlar mübrem besinler, iÅŸimiz bunları temin edip, yedirmek. Peki nelerin beyin için hiç de yararlı olmadığını biliyor musunuz? Bu besinlerin çoÄŸu maalesef çocukların market raflarında görüp üzerine balıklama atladıkları içlerinde yüksek düzeyde hidrojene yaÄŸ ve trans yaÄŸ bulunan ürünler; rafine edilmiÅŸ, çok fazla ÅŸeker ve karbonhidratlar içeren yiyecek ve içecekler, suni tatlandırıcı ve renklendirici kullanılmış gıdalar. Kısaca ÅŸekerli meyve suları, kolalar, cips, popcorn, fast food ve hazır kek, kraker gibi daha nice atıştırmalıklar. Hep yazıyorum ya; evde yapımıyla hiçbir hazır gıda yarışamaz diye. Ne olur çocukların bu gıdaları sürekli tüketmelerine imkan verip, aracılık etmeyin. Az alın, sınırlı sunun…

Çocuklarınızın beslenmelerine göstereceÄŸiniz ihtimamı uyku düzenlerine de gösterin çünkü yetersiz ve kalitesiz uykunun belleÄŸi ve dikkati kötü etkilediÄŸi bilinen bir ÅŸey. Onları her gün 9-11 saat uyuyabilecek ÅŸekilde, erken saatlerde yatırın. Çok sıcak olmayan odalarda, karanlık ve sessiz ortamlarda konforlu bir uyku uyumaları için çaba gösterin ki ertesi güne zinde, zehir gibi baÅŸlayabilsinler.

Ve onların televizyon ve bilgisayar karşısında uzun saatler geçirmelerine izin vermeyin. Limit getirilmedikçe bu aletler o küçücük beyinleri periÅŸan ediyor. SoÄŸuk camların karşısına çivilenmelerindense, yeÅŸil çamların arasında koÅŸtursunlar. Havanın soÄŸuk olmasına çok takılmayın, programınızda dışarı aktivitelerine mutlaka yer açın.

Son olarak sevginizin onun için sonsuz ve sınırsız olduÄŸunu sadece sözlerinizle deÄŸil, davranışlarınızla da belli edin. Sanırım onların her türlü geliÅŸimi için sevgi ve ÅŸefkat her kapıyı açacak olan tek anahtar. Hatta beyinsel geliÅŸimleri için bile. Ä°nanın ki bu böyle.



*Bebeğim ve Biz Aralık 2007 sayısında yer almıştır.